آشنایی با ساختار جرثقیل سقفی 

آشنایی با ساختار جرثقیل سقفی

جرثقیل سقفی (Overhead Crane) یکی از مهم‌ترین ابزارهای جابه‌جایی بار در صنایع مختلف مانند فولاد، خودروسازی، کشتی‌سازی، نساجی، ریخته‌گری، و انبارداری است. این نوع جرثقیل‌ها با امکان حرکت در سه محور (طول، عرض و ارتفاع) نقش مهمی در بهینه‌سازی فرآیندهای حمل و نقل مواد سنگین و حجیم دارند. در ادامه کارشناسان ساخت جرثقیل سقفی در تهران به‌صورت جامع با ساختار جرثقیل سقفی آشنا خواهند کرد. تا درک بهتری از عملکرد، اجزا و سیستم‌های کنترلی این دستگاه پرکاربرد پیدا کنید.

ساختار کلی جرثقیل سقفی

جرثقیل سقفی از دو بخش اصلی تشکیل شده است:

• بخش مکانیکی: شامل سازه، مکانیزم‌های حرکتی و قلاب‌ها
• بخش الکتریکی: شامل تابلو برق، موتورهای الکتریکی، سنسورها، اینورتر و سیستم‌های کنترل

ترکیب این دو بخش، امکان کنترل دقیق، ایمن و سریع بار را در محیط‌های صنعتی فراهم می‌سازد.

بخش اول: ساختار مکانیکی جرثقیل سقفی

در اینجا مقاله کارشناسان ساخت جرثقیل سقفی در تهران  به ساختار مکانیکی جرثقیل سقفی اشاره می کنند. با ما همراه باشید.

۱. پل اصلی (Main Girder)

• پل جرثقیل سقفی، تیر اصلی سازه است که بارهای سنگین را تحمل می‌کند و به صورت تک‌پل یا دوپل طراحی می‌شود. این پل معمولاً از فولاد با مقطع جعبه‌ای یا I شکل ساخته می‌شود تا حداکثر مقاومت در برابر خمش و پیچش را فراهم کند.

۲. ریل‌های حرکتی (Runway Beams)

• ریل‌ها در امتداد طول سالن نصب شده‌اند و وظیفه حرکت افقی کل جرثقیل را به عهده دارند. پل جرثقیل روی این ریل‌ها حرکت می‌کند. این ریل‌ها یا به صورت مستقل روی ستون‌های فلزی قرار می‌گیرند یا بخشی از اسکلت ساختمان محسوب می‌شوند.

۳. واگن یا کالسکه (End Carriages)

• واگن‌ها در دو انتهای پل اصلی قرار دارند و چرخ‌های آن‌ها روی ریل حرکت می‌کند. این واگن‌ها حرکت کل سیستم روی طول سالن را ممکن می‌کنند. چرخ‌ها می‌توانند از نوع فولادی، لاستیکی یا پلی‌یورتان باشند.

۴. کالسکه‌ی بالابر (Hoist Trolley)

• روی پل جرثقیل، یک کالسکه حرکتی نصب می‌شود که به‌طور عرضی حرکت می‌کند و بر روی آن سیستم بالابر نصب است. این واحد مسئول بالا و پایین بردن بار به کمک قلاب، زنجیر یا سیم بکسل است.

۵. سیستم بالابر (Hoist)

• مهم‌ترین جزء مکانیکی جرثقیل است که شامل موتور، گیربکس، درام (قرقره)، ترمز، قلاب و سیم بکسل می‌شود. این سیستم وزن بار را تحمل کرده و آن را بالا یا پایین می‌برد. درام سیم بکسل را جمع یا باز می‌کند و به کمک موتور، بار را در ارتفاع جابه‌جا می‌کند.

بخش دوم: ساختار الکتریکی جرثقیل سقفی

طبق نظر کارشناسان ساخت جرثقیل سقفی در تهران در کنار اجزای مکانیکی، سیستم الکتریکی به عنوان یکی دیگر از ساختا جرثقیل سقفی شناخته شده ا ست. که  وظیفه تأمین توان، کنترل حرکت و حفظ ایمنی دستگاه را دارد. اجزای اصلی این سیستم عبارت‌اند از:

۱. موتورهای الکتریکی

جرثقیل سقفی دارای چند موتور برای سه نوع حرکت اصلی است:

• موتور بالابر برای بالا و پایین بردن بار
• موتور کالسکه برای حرکت عرضی روی پل
• موتور واگن اصلی برای حرکت طولی روی ریل سالن

این موتورها عمدتاً از نوع آسنکرون سه‌فاز با قابلیت کنترل سرعت هستند. استفاده از اینورتر باعث کاهش تنش مکانیکی هنگام روشن و خاموش شدن می‌شود.

۲. تابلو برق و کنترل

درون تابلوی برق، تجهیزاتی مانند کلیدهای حفاظتی، کنتاکتورها، اینورتر، تایمرها، رله‌های حرارتی و PLC نصب می‌شوند. وظیفه تابلو:

• تأمین برق به اجزای مختلف
• کنترل حرکات دستگاه
• حفاظت در برابر اضافه بار و خطاهای برقی

تابلو برق معمولاً روی بدنه پل نصب می‌شود یا در کنار ریل‌ها قرار می‌گیرد.

۳. سیستم کنترل (Control System)

کنترل جرثقیل ممکن است به صورت:

• دکمه‌ای (Push Button Pendant): کنترل دستی آویزان از جرثقیل
• رادیویی (Wireless Remote Control): بی‌سیم برای سهولت کار در محیط‌های خطرناک یا بزرگ
• اتوماتیک و PLC: در برخی سیستم‌های هوشمند یا خطوط خودکار

استفاده از کنترلرهای هوشمند و PLC باعث افزایش دقت، سرعت و قابلیت برنامه‌ریزی جرثقیل می‌شود.

۴. تجهیزات ایمنی

ایمنی در عملکرد جرثقیل اهمیت بالایی دارد. برخی از تجهیزات حفاظتی الکتریکی رایج عبارت‌اند از:

• لیمیت سوییچ‌ها (Limit Switches) برای توقف خودکار در انتهای مسیر
• سنسور بار یا لودسل (Load Cell) برای جلوگیری از بار بیش از حد
• رله‌های اضطراری برای قطع برق در شرایط خطرناک
• ترمزهای الکترومکانیکی برای توقف ایمن در هنگام قطعی برق

نکات مهم طراحی و نگهداری

استانداردهای طراحی

در طراحی جرثقیل‌های سقفی از استانداردهایی مانند FEM، CMAA، DIN و ISO استفاده می‌شود که مقاومت سازه، ایمنی، طول عمر، و توانایی تحمل بار را تضمین می‌کنند.

نگهداری و تعمیرات

برای افزایش عمر مفید جرثقیل، اجرای برنامه‌های تعمیرات پیشگیرانه (PM) الزامی است:

• بررسی سیم بکسل و قلاب‌ها
• بررسی روغن‌کاری گیربکس‌ها
• بازدید دوره‌ای تابلو برق
• تست سنسورها و سیستم ایمنی

در تهران و سایر مراکز صنعتی، شرکت‌های خدمات فنی زیادی در حوزه نصب، تعمیر و نگهداری جرثقیل‌های سقفی فعالیت دارند.

در نهایت

درک دقیق از ساختار جرثقیل سقفی برای اپراتورها، مهندسان تعمیرات و مدیران واحدهای صنعتی امری حیاتی است. این تجهیزات پیچیده، با اتکا به اجزای مکانیکی قدرتمند و سیستم‌های کنترل هوشمند، امکان حمل و جابه‌جایی بارهای سنگین را با سرعت، دقت و ایمنی بالا فراهم می‌کنند. آشنایی با ساختار جرثقیل سقفی شامل شناخت پل اصلی، کالسکه، سیستم بالابر و بخش‌های الکتریکی مانند موتور، تابلو برق و تجهیزات ایمنی، نقش مهمی در بهره‌برداری صحیح از این سیستم‌ها دارد.

با پیشرفت فناوری، نسخه‌های هوشمند، خودکار و مجهز به کنترل از راه دور نیز به بازار آمده‌اند که بهره‌وری را در صنایع بزرگ به شکل چشمگیری افزایش داده‌اند. اگر نیاز به مشاوره تخصصی، طراحی یا خرید تجهیزات مرتبط با جرثقیل دارید، پیشنهاد می‌شود با شرکت‌های متخصص در ساخت جرثقیل سقفی در تهران همکاری نمایید تا از خدمات حرفه‌ای و محصولات استاندارد و باکیفیت بهره‌مند شوید.